Хашааны тухай

Хашаа яагаад хэрэгтэй вэ?

Хашааны функц

Oлон хүн сууршисан хот газар хувийн эзэмшлээ тодорхойлох, хулгай, гэмт хэргээс биеэ гэр бүлээ хамгаалах, хувийн амьдралаа гудамжнаас(олон нийтээс) тусгайрлах г.м 

Хашааны тухай Солонгос ойлголт

1. Солонгос ид хотжилтын үед хашаанууд хулгай, гэмт хэрэг их үед нохой тэжээдэг байсан, мөн гаднаа ил жорлон, усны цооногтой. Орчин үед хотжилтоос шалтгаалан нохойг хашаанд биш гэрт ихэвчлэн тэжээдэг болсон. 
2. Хашааны дээд болон доод хэсэгт ногоон ургамал тавих(идэх ойр зуурын нарын ногоо бас тарина), хашаандаа хот газар бол ваартай ногоо тавих ч зарим тохиолдолд өргөн зайтай бол төрөл бүрийн амтлагч кимчи зэргийг вааранд дарж тавидаг. Айл болгон нэг ямар нэг байдлаар мод тарисан, ургамал ургуулсан байх нь элбэг. 
3. Солонгос нутаг газар нутаг жижиг тул иймэрхүү тусдаа байртай байна гэдэг маш чухал үл хөдлөх өмч болдог. ОСы дахин төлөвлөлт явагдах тохиолдолд зөрүү мөнгө гэж төлхөөргүй газрын үнэлгээ өндөр. Суурин нийгэм байсных өөрийн болгон тордож авахдаа сайн. Ус сайтай тул ямар ч ургамал, ногоо төвөггүй сайн ургах ба ногоо тарих нь энэ хүмүүст хийх ёстой ажлынх нь нэг. 
4. Солонгосын хувьд суурин соёлтой, өөрийн гэрийн урд талбайг коммунити үйл ажилллагаа их үүсдэг орон зай гэж үзхээс гадна, хашаанаас давсан гудамж талбайтай харилцах хөршийн холбоог чухалчилан авч үздэгээс шалтгаалан ихэвчлэн хүний цээжээр татах хэмжээний өндөртэй. 
5. Нөгөө талаас хашааг баридаг материал нь шавар блок байсан ба энэ нь хөрсөнд суухдаа муу, усанд эмтэрдэг тул өндөрлөх боломжгүй байсан зэрэг нь одоог хүртэл хашааны өндрийг энэ хэмжээний өндөртэй хадгалагдан үлдээсэн байна. 2010 оны үеэс хашаагүй болгох талаар журамлан хэд хэдэн хотын байршилд хувийн орон сууцны хашааг нураах хөдөлгөөн өрнүүлсэн боловч оршин суугчидын хувийн орон зайд хэт халдсан, тухгуй байдлыг үүсгэж байсан зэрэг нь иргэдэд таалагдсангүй. 

Seoul, Dongdaemun-gu

Хашааны тухай Монгол ойлголт

1. Ихэвчлэн иргэдийн нийгмээс мэдрэх сэтгэл зүйтэй холбоотой. Хуулгай, гэмт хэрэг их үед хашаа өндөрсөж нохой тэжээнэ, хашааны дээд ирмэг хурц төмөр ХАМГААЛАЛТТАЙ байна. 
2. Энэ нь гэр хороолол гэлтгүй Улаанбаатрын гэр болон орон сууцны хорооллоос гадна бүх л аймаг сумдад уламжлал болсон. Гэр хорооллын хашаан дотор нүхэн жорлон, амбар байх нь элбэг. Хотын төвийн хашаа ихээр үүссэн шалтгаан нь газар олголтын үед кадастрын дижитал бүртгэл давхарддаг чанартай биш, хашаа заавал барисан байхыг шаарддаг, түүнчлэн байгууллагын өмчийг хамгаалах, авто зогсоол, талбайг хянах зэрэг шалтгаанууд таамаглагдаж байгаа.
3. Шороон талбайтай, хөрсний бохирдол их тул шарилж ургана. Мод тарих нь маш ховор. Ногоо тарих нь бүүр ч ховор. Хуурай усны дутагдалтайгаас(ундны ус хүртэл худгаас авдаг) мөн нүүдэлчин соёлт иргэд тул энэ хашаа байшинд насаараа амьдрахгүй ба өөр нэг боломж олдвол хотын төврүү эсвэл тэр хавь дахин төлөвлөлтөнд орвол ОС-д орох хүсэл өндөртэйгээс шалтгаалдаг.   
4. Улаанбаатар хотын хамгийн анхны гэр хорооллын хашаа болох Гандангийн дэнж. Хүний биеийн өндрөөс ойролцоогоор 1.5 дахин давсан, Очбаярын хэлснээр морь унаж орж гарах хаалга зэргээс шалтгаалан хаалга өндөр, дагаад хашаа өндөрссөн байх магадлалтай. Бүхэл модыг уртааш хэлхэх байдлаар хашааг босгодгоос харьцангүй өндөр байх боломжтой.  
5. Сүүлийн үед Нийслэлээс хотын төвийн хашаа нураах талаар хөдөлгөөн эрчимтэй өрнүүлж байгаа. Зорилго нь явган зорчих орчныг сайжруулах, явган замын үргэжилсэн байдлыг бий болгох зэргээс гадна хотын өнгө үзэмжийг сайжруулах.  

Gandan Google

Zuragt Google

Khurd khoroolol

Zaisan Google

Munkh-Erdene Dembereltseren facebook

Хашааны асуудал

• Хотын төвд хашаалаад байгаа уул шалтгааныг төрөлжүүлэн илрүүлэх
• Хашааг хаана хийж болох хаана хийвэл болохгүй вэ зэрэг нэгдсэн шалгууртай болох, тэр шалгуур нь уг зорилго болох явган зам болон хотын замын сүлжээг дэмжих болхоос дан ганц өнгө үзэмж гэх нь иргэний хувийн өмчид халдсан, үндэслэл дутагталтай үйлдэл болж байна.   
• Хашаалж буй тохиолдолд хэр өндөр ямар материал байх талаар заавартай болгон мөрдүүлэх. Энэ нь ОС хороололд ихэвчлэн яригдах байх.
• гэр хороололд хөршийн холбоог сайжруулах, олон нийтийн талбай байраар хангах, дэд бүтэцжүүлэх нь дээрх хашаалах асуудлыг тодорхой хэмжээнд шийдэх боломжтой. 

Ян Гелийн агуу туршилт(Баримтат кино, агуулгын товч)

2013 онд болсон EBS 10 дахь удаагийн олон улсын баримтат киноны наадамд ирүүлсэн бүтээлүүдийн дунд <Ян Гелийн агуу туршилт> байсан ба энэ бүтээл нь Данийн архитектор, хот төлөвлөлтийн архитектор Ян Гель болон түүний хамтрагчдын хийсэн гайхалтай туршилтуудыг танилцуулсан маш сэтгэл хөдөлгөм баримтат кино юм.

Ян Гель 1971 онд "Life Between Buildings – Using Public Space" нэртэй ном хэвлүүлсэн. Тэрээр энэ номондоо барилга байгууламж гэхээсээ илүү барилга хоорондын зай, өөрөөр хэлбэл хотын орон зай, нийтийн орон зай чухал болохыг онцолсон байна.Копенгагены төсөл эрт 1960-аад оноос эхэлсэн. Өнөө үед эдгээр зүйлсийг энгийн зүйл гэж үздэг боловч автомашины хэрэглээг дэлгэрүүлэж байсан эрин үед маш шинэлэг санаа, адал явдал байв. Ян Гель бол машин, барилга байгууламж гэхээсээ илүү хүн, хотын орон зайг эрхэмлэдэг хотын мэргэжилтэн байсан бөгөөд энэ туршилтаараа Копенгагены иргэд болон дэлхийн өнцөг булан бүрт байгаа хүмүүсийн зүрх сэтгэлийг маш ихээр хөдөлгөж чадсан хүн юм.

<Ян Гелийн агуу туршилт>-ыг тэрээр болон түүний хамтран ажиллагсад дэлхийн өөр өөр хотуудад туршиж үзсэн бөгөөд үүнд дэлхийн хамгийн хурдацтай хөгжиж буй Хятадын  хотууд, Копенгаген, Нью-Йоркийн Манхэттэн, Австралийн Мельбурн, Бангладешийн Дака, Шинэ Зеландад Кристчерч зэрэг хотууд багтжээ. Түүнчлэн одоо биднээс асууж байна. Бидний одоо үед дасан зохицож амьдарч байгаа энэ амьдралын орчин хамгийн сайн нь мөн үү. Үнхээр сэтгэл хангалуун байна уу? Тэгээд дахин асууж байна. Танд үүнийг өөрчлөх бодол байна уу?

Киноны эхэнд Ян Гель нь Ле Корбюзье болон бусад модернист архитектор, хот төлөвлөлтийн мэргэжилтнүүдийг хатуу шүүмжилдэг. Гудамжаар явж байгаа хэнийг ч барьж аваад хотын дизайныг даатгасан ч модернистуудаас илүү хийх байсан гэж хатуухан дайрсан. Дараа нь уг кинонд өнгөрсөн үеийн модернистуудын өнгөрсөнд бүтээсэнтэй адил орон сууцны битүү ширэнгэ болон хувирч байгаа Хятадын хотуудын бодит байдлыг харуулсан байна. Гудамжинд уулзаж, мэнд ус мэдэлцэж, бараа бүтээгдэхүүн худалдан авч, харилцан яриа өрнүүлдэг байсан ч асар том бетон ширэнгэн үүрэнд дарагдаж, зурагт, ухаалаг утастай нөхөрлөж амьдарч буй ганцаардсан хэсэг бүлэг хүмүүсийг харуулсан байна.

Копенгаген, Манхэттен, Дака, Мельбурн хотуудад хийсэн туршилтууд ч бас сэтгэл хөдөлгөм. Бродвэйн замын хөдөлгөөнийг хааж, зорчих хэсгийг явган хүний ​​орон зай болгон хувиргах үед тэнд ямар үйл ажиллагаа өрнөсөн нь сонирхол татаж байна. Мельбурн хотын эзгүйрсэн арын гудамжууд кафетай, аюулгүй, эрч хүчтэй орон зай болж сэргэж буй түүх, Дака хотын иргэд автомашинаас илүү явган зорчигч, нийтийн тээврийг илүү анхаарч, бодлогоо өөрчлөхийг шаардсан түүхүүд ч бас тэмүүлэл, сэтгэл хөдлөлийг мэдрүүлж байна.

Киноны оргил үе бол 2011 онд болсон гэнэтийн газар хөдлөлтийн дараа Кристчерч хотын төв бараг бүхэлдээ сүйрсний дараа сэргээн босгосон түүх юм. Кристчерч хотод ирэхэд төслийг хариуцаж байсан Ян Гелийн хамтрагчид иргэдээс хамгийн түрүүнд асуусан асуулт бол "ямар хотыг хүсч байна вэ?" Кристчерч хотын 500,000 орчим хүн амаас 105,000 нь сэтгэгдэл илгээжээ. Иргэдийн санал бодол харилцан адилгүй байсан ч нягт нямбай дүн шинжилгээ хийснээр нийтлэг хариултыг олж авч чадсан байна. Тэр нь дөрвөн давхар хүрэхгүй нам давхрын хотыг иргэд хүсч байсан.

Зам дагуу дэлгүүрүүд эгнэж, хүмүүс сууж амардаг, хуучны дурсамж нь хадгалагдаж үлдсэн хот болоосой гэж иргэд хүсч байлаа. Гэвч иргэдийн хүсэлд нийцүүлэн хот байгуулдаггүй. Учир нь хот төлөвлөлтөд оролцож буй хөрөнгө оруулагч, хувийн хэвшил иргэдээсээ өөрөөр ашиг болох, өөрөөр хэлбэл өндөр хоттой болохыг хүсдэг.

Эцэст нь бодлого боловсруулагчид хэд хэд зөвлөлдөж, төлөвлөгөөгөө шинэчлэн боловсруулж, хотын өнгө төрхийг өөрчилсөн. Эцсийн буулт бол дунджаар 7 давхар хот юм. Кристчерч хотын иргэдийн тавны нэгээс илүү хувь нь шаардлагаа илэрхийлсэн тул тэд найдаж байсантай ойролцоо хоттой болж чаджээ. Иргэд хүчээ цуглуулж, дуу хоолойгоо өргөхгүй бол хот маань аж ахуйн нэгжүүдийн хүсэлд нийцүүлэн өөрчлөгдөнө гэдгийг <Ян Гелийн агуу туршилт> тодорхой өгүүлсэн.

Иргэд <амьдрахад таатай хот>-ыг хүсдэг ч компаниуд <зархад амархан хот>-ыг хүсдэг. Компаниуд амь насаараа дэнчин тавьж, хүссэн хот руугаа гүйдэг ч иргэд нь элсний ширхэг мэт чимээгүй, ажилдаа шамдан амьдардаг. Эцсийн дүндээ хот хэний хүсэл зоригоор өөрчлөгдөх вэ?

Сайн иргэд гэж хэн бэ? Ямар хотыг хүсэж байгаагаа тод илэрхийлэж мэддэг иргэд сайн иргэн биш үү? Сайхан хот гэж хаа ч байхгүй. Сайн иргэд амьдардаг газар сайхан хот болно. Иргэд таны гарт.

Эх бичвэр: Сөүл хотын Их сургуулийн проф Чон Сог

Орчуулга: Ариунжаргалан & Гүүгл орчуулга

Jan Gehl, The Human Scale 2013

part1: https://youtu.be/rKeeNswp54g

part2: https://youtu.be/6pGnx9_ujmI

part3: https://youtu.be/_zfxe2tKqXU

part4: https://youtu.be/cf9-ju70Vm4

part5: https://youtu.be/jFLT3TXxGA4

ИС-ийн багш нар ТАРХИ угаах нь зөв үү?!

МАЭ сонгууль гэж олон юм ярисан, нөгөө талаас их сургуульд багшилж байгаа залуу хүний хувьд 3 дах хэсэгт хариулмаар санагдав.

Манайхаар бол ИС ч бай арван жил ч бай багш нарыг нийтэд нь багш гэж дууддаг. Үнэндээ ИС багшийг профессор гэх нь зөв. Нийгмийн өөрчлөлт боловсролын салбараас эхлэх хэрэгтэй гэдгийг хэн бүр мэдэж бгаа. Одоогийн бидний байгаа бодит төрхийн толь энэ хүний бичсэн 3 дах хэсэгт ямар нэг шүүлтүүргүйгээр шингэн бичигдсэн нь тодорохой. 

Тэгвэл дээрх бичвэрт хариулахын тулд ИС гэж ямар газрыг хэлэх вэ гэдэг асуултаас эхлэх хэрэгтэй болж байна. Үүнд Александр Хумбольдт(Alexander Humboldt) профессорийн хариулт байдаг. Түүний тодорхойлсноор их сургууль профессор, оюутан гэсэн 2 үндсэн хэсгээс бүтэх ба бүх эрх мэдэл энэ 2 хүчинд ижил хуваагдах ёстой. ИС нь ардчилсан утопи орчныг бүрдүүлсэн идеал жижиг ертөнц байх ёстой бөгөөд оюутнууд энэ жижиг нийгэмд ардчилсан чөлөөт эрх тэгш байдлыг суралцан нийгэмд тэр үзлийг түгээх үүрэгтэй гэж тодорхойлсон байдаг.

Энэ үзэл нь 1968 оны хувьсгалаар(May68) дамжин Германы ИСд бодлогын шинчлэлт хийхдээ ИС-ийг дараах 3 шинжийг агуулсан байх хэрэгтэй гэж үзсэн. Үүнд 1) Ардчилсан системийг бүрдүүлсэн байх 2) Эрх мэдлийг сөрөн шүүмжлэх төв байх 3)Нийгмийн ёс зүйг хэрэгжүүлэн биелүүлэх. Өнөөдөр дээрх бүх 3 зүйлээр өөрийгөө өмөөрөх боломжтой боловч 2-р зүйлийг нарвийчлан тайлбарлах нь зөв болов уу гэж бодлоо. 

Эрх мэдэл гэдэг нь ямар нэг хүч болон баялагийг төлөөлж буй эрх ашиг гэсэн онцгой шинж чанартай байдаг. Харин их сургууль бол эрх мэдлийг шүүмжлэх үүрэгтэй төвийн үүрэг гүйцэтгэдэг. Их сургууль бол үндсэндээ үнэнийг эрэлхийлэх газар бөгөөд ҮНЭН бол олон нийтийн нэгдсэн шинж чанар юм. Их сургуулийн англи нэр болох university гэдэг нь universality гэдэг үгээс гаралтай ба утгачилбал нийтийн заншил, нийтийн нэгдсэн шинж чанар(болор толь) гэх үгээр манай хэлэнд бууж байна. Эрх мэдлийн онцлог болон их сургуулийн гол зорилго хоорондоо тэрсэлдэх нь зүйн ёс бөгөөд  профессор гэдэг үгний англи нэр болох pro(урд тал) fess(хэлэх) or нь "нүүрэн дээр нь хэлэх" гэсэн үгнээс гаралтай ба гадны ИС-д профессоруудыг эрх мэдлийн дайралтаас нийгмээрээ хамгаалахын тулд tenure(албан тушаалаас нь халах боломжгүй) бодлогыг хэрэгжүүлдэг байна. 

Эцэст нь би бээр 1-т нийгмийн үнэнийг элэрхийлэх, ёс зүйг хэрэгжүүлэх зорилготой газар ажилладаг хүн 2-т миний мэргэжлийн салбар(архитектур, хот төлөвлөлт) тул энд дуу хоолой хүргэх, нөлөөлөл үзүүлэх нь зүйн хэрэг гэж бодож байна. Дээрх хүний тодорхойлсон багш хүний сурган хүмүүжүүлэх гэдэг агуулгийг дэндүү тачир нимгэнээр ойлгосон байдал болон багш хүний хүмүүжүүлэх ажлын нэг хэсэг болсон нөлөөллийн ажлыг тархи угаах зэргийн хэллэгээр бичсэн нь энэ бичвэрийг бичихэд нөлөөлсөн гол шалтгаан ба нийгэм дэх энэ андуурлыг залруулахыг хүслээ.

"Хан мөрөний өмнө хэсгийн үүсэл" баримтат киноны товчлол (1р хэсэг)

Kang 강(гол, мөрөн) nam 남(өмнө тал)

Өмнөд Солонгост Кангнам гэх газрын агуулж буй дүр төрх нь чадварлаг хүн ам, Солонгосын бүх мөнгөний тал, орчин цагийн түүх зэрэг болно. 

50 жилийн өмнө Кангнам нь Сөүлээс гадна байрших НЭРГҮЙ газар байсан.

..... зүгээр л голын өмнө тал(Кан- гол, мөрөн нам- өмнө тал)

Зай талбай өргөн тариан намгархаг талбай байсан ба ногоо, жимс тариалан бүтээгдхүүнээ Сөүлд нийлүүлдэг байсан. Одоогийн Жамшил хэсэг ялам жимс(Mulberries), Апкүжон лийрний мод их ургадагаараа алдартай байжээ.

Голоор хязгаарлагдсан байсан учраас Сөүл хүмүүс хол газар гэж боддог түүнчлэн тэнд амьдардаг иргэд нь завиар ажилдаа явж очдог байсан.

1963 оноос Сөүл газар нутгаа Хан мөрний өмнөх хэсэг рүү тэлснээр одоогийн Сондун-кү(Кангнам, Жамшил, Апкүжон) болон Ёондонпу- кү гэсэн 2 дүүргийг шинээр нэмсэн байна. 1975оноос Кангнам, Куанжин, Ёондонпу дүүрэг болон шинээр газрыг нь 2 байснаас 3 дүүрэгт хуваасан.

1971онд шинэ хотоор хөгжүүлж эхэлсэн. Хан мөрний өмнө талд байсан суурьшил дунд Ёондонпу хамгийн алдартай байсан бөгөөд шалтгаан нь нэгдсэн галт тэргийн вокзал байсантай холбоотой. Тэдгээрийг дагасан үйлдвэр, суурьшлын бүс хүртэл хөгжсөн байсан. Кангнам гэж нэршилээс өмнө хүмүүс голын өмнө талын бүх нутгийг Ёондонпу гэж нэрлэдэг байжээ. Тэр хэмжээнд Кангнам гэж дүүрэг хүмүүсд танил биш мэддэггүй газар байсан.

Тэгвэл яаж Кангнам өнөөгийн төрхөө олов?

Хамгийн энгийн шалтгаан бол хүн амын хэт хурдтай өсөлт юм. 1940 онд Сөүл хот 1сая гаран хүн амтай байсан бол тэр нь өссөөр 1960онд 2сая, 1970онд 5сая, метро тавиад Кангнамд шинэ хот байгуулж дууссан 1988 онд 10 сая болсон бас тэрийгээ дагасна тээврийн асар их ачаалалтай болсон.

Сөүлийн хүн ам ингэж өссөн шалтгаан нь 1960-70оны үеэс иргэд газар тариалан эрхлээд амьдрах боломжгүй болж эхэлсэн. Солонгосын үйлдвэрлэлийн гол салбар тариалан байсан бөгөөд тариалангийн салбарын нэг онцлог бол газар өөрөө хэмжээтэй байгаад бдг хэрнээ хүний тоо нэмэгдлээ гээд бүтээгдхүүний хэмжээ нэмэгдэхгүй нэг түвшинд тогтдог онцлогтой. Тэр тогтсон хэсгээс авхуулаад ажилгүйдэл үүсэж эхэлдэг. Дайны дараа хүн амын тоо эрс өссөн нь тариалангийн салбарын ажлын байр хомсдож хотруу хүмүүс ихээр нүүж ажиллах болсон байна.  

Энэ дунд ихэвчлэн ядуу амьдралтай айлын бага насны охидууд ихээр ирсэн(Хөвгүүд айлын голомт учраас нутагтаа үлддэг). Энэ охидууд үйлдвэр эсвэл заавал баян гэлтгүй айлд айлын үйлчлэгч их хийдэг байсан. Эдгээр хүмүүс хотын уулархаг газар хууль бус суурьшилд амьдарч эхэлсэн. Ямарч хүний амьдрах орчин нөхцөл бүрдээгүй газар амьдардаг байсан. Тэдгээрийг “сар дүүрэг” гэж хочилно.

1960 оны сүүлээр Америкийн ерөнхийлөгч Сөүлд айлчлах явцад нэгэн сэтгүүлч энэ дүүргийн зургийг санаандгүй авсан байж. Тухайн үеийн Америкд сурдаг байсан оюутнууд засгийн газартаа энэ талаар гомдол хүргүүлсэн байна. Агуулга нь: Ийм дүүргийн дүр төрх Амеркид харагдвал хүмүүс бид нарыг юу гэж бодох вэ? Энэ үеэс хотын өнгө төрхөнд анхаарал хандуулан “сар дүүрэг”үүдийг нурааж эхэлсэн байна. Хөгжүүлэх явцад 120,000 хүнийг Сөүлийн ойролцоох газарт нүүлгэсэн боловч майханаас өөр дэд бүтэц, байргүй, хүмүүс амьдрах ямарч нөхцөлгүй байсан учраас том хэмжээний бослого гарсан. Энэ байдлаас үүдэн засгийн газар шинэ суурьшил байгуулах байршил хайж эхэлсэн.

Бас нэг өөр шалтгаан нь улсын аюулгүй байдалтай шууд холбогдсон ба Хойд Солонгосын хилээс маш ойрхон байршилд Солонгосын хүн ам ихээр бөөгнөрч байсан нь дайн дахин эхэлвэл Өмнөд Солонгос сүйрч магадгүй гэсэн айдастай холбогдожээ. Хойд Солонгос нь 1950-60он хүртэл тагнуул явуулах, бослого гаргах зэргийн үйл ажиллагааг хийдэг байсан бол 1960-75оны хооронд Вьетнамын дайн гарч Амеркийн өмнөөс Өмнөд Солонгос цэргүүдээ Вьетнамын дайнд явуулж эхэлсэн ба Хойд Солонгос Хойд Вьетнамд мөн адил цэрэг явуулах гэсэн боловч Солнгосын баруун талд Америкийн цэргийн бааз байгаагаас болон цэрэг явуулах боломжгүй байжээ. Харин Өмнөд Солонгостой жижиг том сөргөөн үүсгэж эхлүүл Өмнөд Солонгосд аюулгүй байдал алдагдан Вьетнамын дайнд цэрэг явуулах боломжгүй болно гэж таамагласанаар асуудал үүсэж эхэлсэн байна. Тэр олон дайралт, үйл явдлуудаас болж Өмнөд Солонгосчууд ихэд түгшсэн. 1950 оны 2 Солонгосын дайн завсарлаад удаагүй байхад дахиад дайн дэгдэнэ гэдэг нь үнхээр тэвчишгүй траума болж Солонгосын нийгэмд үлдсэн байна. Дайны үеэр Хан мөрний өмнө тал руу дайжих үед Хан мөрөн гатлах гүүр нурж завиар гаталж байсан ба дараахан нь Хан мөрөн гатлах зөвшөөрлийн бичиг байж байж гол гаталж байжээ. ГОЛ ГАТЛАХ гэдэг үг өөрөө энэ үеэс маш олон хүнд хүн утгатай болсон байна.

Бас нэг өөр шалтгаан нь газрын үнэ юм. Хан мөрөний хойд хэсэг нь 600 гаран жил хүмүүс суурьшин амьдарч ирсэн хот учраас шинэ хот байгуулах тохиолдолд газрыг худалдан авах хөрөнгө хэрэг болно, түүнчлэн том хэмжээний газар хэрэгтэй болсон зэрэг нь тухайн үед хоосон хямд газар байсан Хан мөрөний өмнө хэсэг сонгогдоход нөлөөлсөн байна. Угаас хоосон талбай учир сургууль, орон сууц, зам зэргийг тавихад маш амархан, түүнчлэн гүүр л тавихад Сөүлтэй ойрхон байршил гэдэг нь давуу тал байж. 1973 онд Хан мөрөний урсгал, ундны усны нөөцийн тулд далан тависан нь ч нөлөөлжээ. 

Эцэст нь хамгийн том шалтгаан бол Засгийн газраас улс төрийн зориулалтаар ашиглах хөрөнгө үүсгэхэд энэ газар маш ашигтай болсон. Угаас ЗГ хот байгуулалтын төлөвлөгөөг гаргадаг учраас хямд газрыг их хэмжээгээр худалдан авч дэд бүтэцжүүлээд хувийн хэвшилд зархад тэр дундаас гарах мөнгөний хэмжээ нь маш боломжийн сонгуулийн хөрөнгө болсон байна. 1971 онд 2 намын өрсөлдөгчид ширүүн өрсөлдөөнтэй хүч тэнцүү байсан нь сонгуулийн хөрөнгө ихээр шаардагдсан нэг хүчин зүйл болсон. Тухайн үеийн Сөүл хотын удирдлага байсан төрийн албан хаагч хот хөгжүүлэх нэрийдлээр Хан мөрний өмнө хэсэгт их хэмжээний (99га) талбайг хямд үнээр худалдан авч эргүүлж зархад 2 тэрбум воны цэвэр ашиг гарсан ба энэ мөнгийг эрх баригч намаас сонгуульд ашиглах нэрийдлээр авсан гэдэг баримт үлдсэн байдаг.

Газар доорх хот байгуулалт 1- Зам тээвэр

Яагаад газар доорх хотыг? 

Дэлхий даяар хүн амын өсөлт хурдсан хотжилт нэмэгдэж байгаатай холбогдуулан хотын газрыг өндөр ашигтай ашиглах аргыг хайж байгаа ба түүний нэг нь газар доорх орон зайг хөгжүүлэх арга болж байна. 

- газрын зоорин орон зайн тогтмол температур, чийгшил, газар хөдлөлтөд тэвчээртэй байдал, хаалттай байдал, тусгаарлалт сайтай зэргийн онцлогийг ашиглан барилга байгууламжийн бүтээн байгуулалт эсвэл авто замын бөглөрөл мэтийн газрын гадарх орон зайг газрын зооринд тараан байршуулах боломжтой

- түүнчлэн зоорин орон зайн аюулгүй байдлыг нэмэгдүүлэх технологи болон хуучирсан байгууламжуудын тогтвортой байдал зэргийг хангах технологийг хөгжүүлэх нь чухал болж байна 

Зоорин орон зайн ашиглалтын зорилго болон аргаас шалтгаалан зоорин давхрын зам тээвэр, зоорин давхрын амьдрах орон зайн технологи, том хэмжээний зоорь агуулах, зоорин байгууламжийн аюулгүй байдал, ашиглалтын менежментийн технологийг судлан хөгжүүлэх шаардлагатай болж байна. 

-Замын түгжрэлийг бууруулах, газар дээр тав тухтай орон зайг бий болгох зорилгоор хотын төвийн хэсгийн автозамын хөдөлгөөнийг зоорин давхарт байгуулж, одоо байгаа барилга байгууламжид нөлөөлөх нөлөөллийг багасгахын тулд дрон/ICT/hyperloop зэрэг шинэ технологиудыг барилгын технологитой хослуулсан технологийг боловсруулж байна. 

-Зэргэлдээх барилгууд харилцан эсвэл газар дээрх явган замын системийг газар доор холбон гурван хэмжээст сүлжээг газар доорх хотоор төлөвлөх, тэгснээр газрын ил давхрага дах хотын орон зайг архитектурын зураглалын аргаар эдийн засгийн эрчимтэй цэг, соёл амралтын орон зай болгон төлөвлөн ашиглах  

- Тогтмол температур, чийгшил, газар хөдлөлтөд тэсвэртэй байдал, хаалттай байдал, тусгаарлалт сайтай зэрэг газар доорхи орон зайн онцлогуудыг ашиглан аюлгүй орчинг шаарддаг эрчим хүч хадгалах, боловсруулах орон зай эсвэл хаягдал хадгалах устгах гэх мэт байгууламж болгон ашиглах 

- Дээрхийн тулд хот суурин газрын малтлагын улмаас хөрсний суулт үүсэх механизмыг тодорхойлох, эрсдэлийг урьдчилан таамаглах, үнэлэх технологийг хөгжүүлэх шаардлагатай байна.

Дэлхийн даяар мега хотуудын хэт ачаалалыг шийдвэрлэхийн тулд газар доорхи орон зайг гурван хэмжээстээр хөгжүүлэх, өргөн цар хүрээтэй, гүнзгий, олон үйлдэлт газар доорх орон зайн бодлогыг хэрэгжүүлж, бүтээн байгуулж байна.

1. Газар доорх зам тээвэр 

Замын түгжрэлийг сааруулж, газар дээрх орон зайг чөлөөлөх үүднээс хотын төвийн замуудыг газар доор хийж, одоо байгаа барилга байгууламжийн нөлөөлөх нөлөөг багасгахын тулдах барих технологийг ашигласан.

1. АНУ-Бостон

Big-Dig төсөл ('82~'07) нь 21-р зууны хамгийн том тээврийн дэд бүтцийн төсөл бөгөөд Бостон хотын төвд гүүрэн давхар замуудыг буулгаж, газаар доорх зам барих аргаар замын түгжрэлийн ноцтой асуудлыг шийдсэн.

Хотын хурдны зам болох I-93-ийн газар доорх хурдны замын сүлжээг барьсны дараа 2,57 км урт тунелийг freezing method ашиглан хөдөлгөгч хонгил, Steel Box, Immersed Tunnel ашиглан барьжээ.

Ажилдаа ирж очих цагийг бууруулснаар жилдээ 2 сая долларын цаг хугацаа, шатахууны зардал хэмнэгдэж, 110,000 орчим м2 талбайд том хэмжээний цэцэрлэгт хүрээлэн байгуулснаар нүүрстөрөгчийн дутуу ислийг 12%-иар бууруулсан байна.

Boston Big Dig, Central Artery / Tunnel Project, Massachusetts

2. АНУ-Сиэтл

Хамгийн том олон хэсэгтэй хоёр давхар хонгил болох Аляскийн зам(Alaskan way Viaduct and Seawell Replacement) төслийн хүрээнд хүрээлэн буй орчныг гэмтээх, замын хөдөлгөөнд саад учруулахгүйн тулд том диаметртэй TBM малталт ашиглан хонгил барьсан ('07~'19).

Alaskan way Viaduct and Seawell Replacement

3. Франц 

Дуплекс A86 замыг ('90~'11) Парис хотын гаднах тойрог замийг замын эргэн тойрны хүрээлэн буй соёлын үнэт зүйлсийг хамгаалахын тулд газар доорхи 2 давхар хонгилоор төлөвлөсөн 

Версалийн ордны ойролцоох том хэмжээний ногоон байгууламж, түүхэн дурсгалт газруудыг хамгаалах зорилгоор газар доор оруулсан ба том оврын болон суудлын автомашины галын эрчим зэргийг харгалзан давхар хонгилоор төлөвлөсөн

Tunnel Duplex A86

4. Испани

Мадридын M30 зам нь тухайн үеийн хамгийн урт хотын туннелийн төсөл байсан (нийт урт нь 99.5 км) бөгөөд TBM (Tunnel Boring Machine) технологийг ашиглан 3 жилийн дотор баригдсан ('04~'07)

Өдөрт 200,000 автомашинаас ялгарч буй бохирдуулагч бодисын 90%-ийг зайлуулж, цаашдын 30 жилд зорчих хугацааг 78 саяар хэмнэж, зам тээврийн ослыг 45%-иар бууруулсан, 1 сая ам.метрээс их цэцэрлэгт хүрээлэнгийн талбайг чөлөөлсөн.

Madrid M30

5. Малайз 

Куала Лумпурын SMART* Төсөл (’03~’10) үерийн гамшигаас урьдчилан сэргийлэх, хурдацтай өсөн нэмэгдэж буй замын хөдөлгөөнийг шийдвэрлэх зорилгоор олон зорилтот 13.2м диаметртэй зоорин хонгил барьжээ.  TBM (Tunnel Boring Machine) технологийг ашигласан.

SMART tunnel

I горим хэвийн, II горим дунд зэргийн үер, III горим их хэмжээний үер болж, гүний гарц бохирын хонгил болон хувирах үед ажиллана.

6. Их Британи 

Лондонгийн Силвэр таун бүсийг Гринвич бүстэй холбохын тулд Темза голын доод хэсгээр дамжин өнгөрөх автомашины хонгилын төслийг эхлүүлсэн (2019~'25) бөгөөд Их Британийн хамгийн том авто замын туннель болхоор байна.

Silvertown Tunnel

7. Солонгос-Сөүл 

Собү хурдны замд 4 эгнээ бүхий 10.33 км урт туннелийг IoT технологийг ашиглан бариж байна (2021 онд ашиглалтад орох төлөвтэй байна)

Собү 

8. Солонгос-Борёонг 

Борёонг далайн доорх туннель (2021 онд ашиглалтад орно) нь дэлхийн хамгийн урт 5 дахь туннель юм. NATM(New Austrian Tunneling Method)-ийг ашиглаж байна.

Boryeong Undersea Tunnel

9. Солонгос- Сөүл

Сөүл хотын Каннам дүүрэгт нэгдүгээр зэргийн авто замын сүлжээн 600м-ийг 2027 он хүртэл газар доор байршуулах ажил хийгдэж эхэлсэн. Метроны 2 болон 9р шугамтай огтолцож бгаа хэсэгт орон нутгийн автобус зогсоолоос гадна хурдны галт тэрэг зэрэг нэгдсэн тээврийн терминал болох ба газрын гадаргуун түвшинд олон нийтийн цэцэрлэгт хүрээлэн байгуулахаар төлөвлөжээ.

COEX 

10. АНУ 

Илон Маск замын түгжрэлийн асуудлыг шийдэхийн тулд газар доорх өрөмдлөгийн ажил хийх Boring компанийг байгуулж, Hyperloop*-ийн судалгаатай холбосон.

hyperloop

Эх сурвалж: 지하공간 개발동향, 2019

2022.2 сар Андо Тадао-ийн сонинд өгсөн ярилцлагын орчуулга

 

Архитектур нь хүн ба байгалийн ярилцах орон газар(place)...

'Church of the Light'

Архитектур сонирхогч дунд мэдэхгүй байх боломжгүй нэр, Японоос төрсөн дэлхийн архитектор Андо Тадао(81) юм. Тэрээр 50 гаран жил төрөл бүрийн барилгын зураг гаргаж, дэлхийд алдартай олон шагналаар удаа дараа шагнагдаж байсан. Түүнийг төлөөлдөг архитектурын хэв маяг бол саарал бетонийг уг төрхөөр нь ил гаргах "ил бетон(exposed concrete)" техник нь дэлхий нийтийн архитектурын салбарын нэг төрлийн чиг хандлага болоод удаж байна. Гэрэл ба бетоноор урлагыг бүтээдэг түүний бүтээл нь Японд төдийгүй дэлхий даяар тархан байршидаг. Японы 'Church of the Light' 'Temple of Water' 'Chichu art museum', Италийн 'Fabrica', Францын 'Meditation Space : UNESCO', Америкийн 'The New Modern Art Museum', Солонгосын 'Pulitzer Arts Foundation'  'Museum SAN' 'Yumin Art Museum'  'Bonte Museum'  'JCC Building' зэрэг нэртэй бүтээлүүдтэй. 

'1941 он Осака хотод төрсөн, бие дааж архитектурыг сурж, 1969 онд Андо Тадаогийн архитектурын ателлэрийг байгуулсан...' гэж түүний танилцуулга эхэлдэг. Багш ч байхгүй, их сургуульд ч сурж байгаагүй тэрээр 'сонин' хүнд тооцогддог байж. 28 насандаа архитектурын компанитай болсноор дүүргийнхээ хуучин байрны эздийг хайж уулзан, гэрийг нь засаж өгөх санал тавих зэргээр ажил олдог байжээ. Тэгэж баригдсан түүний хамгийн анхны бөгөөд тэрнийг төлөөлдөг барилга нь Azuma House in Sumiyoshi (1976) амины орон сууц юм. 1980-аад онд дэлхийн анхааралд орж эхэлсэн, 1995онд архитектурын салбарын Нобелийн шагнал гэгдэх Прицкерийн шагналыг авснаар 'том'уудын эгнээнд орсон байдаг. 

Үнхээр нүцгэн гараар байлдаж олсон гэж хэлж болхоор амжилт байсан. Мөнгө, ар гэр, танил тал ч түүнд байсангүй. Дан ганц хүчтэй хүсэл зорилго л байсан. Ганц ч удаа элит боловсрол авч үзээгүй боловч, Токио их сургуулийн профессор хүртэл болж байсан. Тэрээр 2008 онд бичсэн өөрийн дурсгал номондоо өөрийн амьдралыг ингэж дурсажээ. Бүх л зүйл анхнаасаа хүслээр болж байгаагүй, ямар нэг юмыг эхлүүлсэн ч ихэнх тохиолдолд бүтэлгүйддэг байлаа. Гэсэн хэдий ч бага ч гэсэн байгаа боломжинд найдвар тавин нэгийг олж авбал тэрний дараагийн зорилгын төлөө, гэрлийн дусал даган бага багаар амь зогоосон заяа байлаа гэж дурдсан байдаг. 2009он, 2014он, 2 ч удаа хавдарын онош авч, 5 эрхтэнгээ авхуулсан ч өвчнийг даван туулж чадсан байна.

Энэ жил 81 нас хүрч байгаа тэрээр одоог хүртэл бүтээлээ тууривсаар байна. Энэ жил 10 сард Сөүлд нээгдэх 'LG Art Center' бол түүний сүүлийн үеийн бүтээл болж байна. Юу түүний урам зоригын ундрага бол, юу түүнийг том архитектор болгож чадсан бэ гэдэг сонирхолтой. 1 сард захиа өгч авалцан түүнтэй уулзахаар боллоо. Тэрээр 'том' архитектор гэхэд нэг л дуртай байсангүй. "Өөрөө өөрийгөө том архитектор гэж хэлээд сэтгэл ханвал ирээдүйгүй болно" гэдэг шалтгааныг хэлээд 'Гэрэл ба бетоны уран бүтээлч' 'Азийн Гаүди' зэрэг хоч ч нээх таалагддаггүй гэлээ. Харин нэг цаг үед хамт амьдарч байгаа хүмүүст энэ үгийг заавал хэлмээр байна, "Алим ч, хүн ч, архитектур ч, дутуу бололвсорсон сорилтоор дүүрч бялхсан ногоон байхдаа хамгийн үзэсгэлэнтэй. Байнга өөрийгөө сорьж байх болтугай!"  

Temple of Water

🔘Эрч хүчний эх үүсвэр бол ажил, амьдралын хүрд бол түгшүүртэй байдал 

-Коронагаас шалтгаалж нүүр тулан уулзаж чадаагүйдээ харамсалтай байна. Сайн сууж байна уу.

Пандемикаас болоод дэлхий даяар холбоо тасарсан байна. Манай архитектурын компани ч бас онлайнаар хуралдах зэргээр олон зүйл өөрчлөгдсөн. Ажлын бүтээмж нэмэгдэж байгаа ч таван мэдэрхүй ашиглан бүтээгдэх хэрэгтэй архитектурын салбарт сөрөг нөлөө илүү их юм шиг байна. Миний хувийн амьдралын хувьд өглөө босоод, орой унтах, энгийн өдрүүдийг өнгөрүүлж байна. 

-Олон хүмүүс таны эрүүл мэндэд санаа зовниж байна.

2 удаа дараалан дотор эрхтэнгээ тайруулсан том мэс засалд орсноос болоод өдөр тутмын зуршил өөрчлөгдсөн. Ажлаа талаар нь багасгасан. Тэрний ачаар өнгөрсөн хугацаанд ажилдаа хөөгдөөд амжихгүй байсан уншилга хийх цагтай болсон. Тэрнээс болсон юм болов уу. Сэтгэл зүйн хувьд өвдхийн өмнөхөөсөө ч эрүүл болсон. Санаа тависанд баярлалаа. 

-Эрүүл байх арга барилаасаа... 

Өдрийг фитнэсд хөнгөн хөлс гаргаж дуусгадаг болсон. Өдөр болгон 10,000 алхам алхадаг. 

-Нас залуу биш хэрнээ яаж ингэж ажиллаж чадаж байна.

Ажил хийхэд боломжийг атгасан боловч тэрийг зовлон гэж бодож байсангүй. Миний эрч хүчний худаг нь ажил. Архитектураар дамжуулан өөрийгөө болон нийгмийг холбох, тэр түгшүүртэй байдал миний амьдралын эх үүсвэр болдог. 

 -Бүтээлч сэтгэлгээ хаанаас гардаг вэ

Би үргэлж шинэ зүйлийг туршиж үзэх хүсэлтэй, дараагийн удаа одоогоосоо давах ямар нэг зүйлийг бүтээмээр байдаг байлаа. Тэр орон газарт тэр үед л хийж болож архитектурыг зорилгоо болгон завгүй гүйдэг байсан. Гэхдээ одоог хүртэл бүтээсэн бүтээлээ нэг бүрчлэн эргэн харвал эхлэл нь хэзээ ч 0-ээс эхэлсэн биш байсан. Үргэлж надад хадгалагдаж байсан дурсамж тэрний эхлэл цэг байсан юм байлээ. Жишээлбэл Рокко Кобегийн multifamily house- ийн захиалгыг аваад уулын энгэр дэх байршилд очиж газартай танилцахдаа, барилгын газраар сонгогдсон налуу, газрын хойд хэсгийн эрс налуулгаас шалтгаан төрсөн санаа нь Санторини эсвэл Кападоки гэх мэт урд очиж үзсэн үзэсгэлэнтэй хотхоны ой санамж миний далд ойд хадгалагдсан байсантай холбоотой. Өнгөрсөн одоод нөлөөлж, тэр нь ирээдүйг бүтээгддэг.... цаг хугацааны үргэлжилсэн урсгал дунд архитектурын төсөөлөлийн ертөнц хуримтлагдаж байдаг гэж боддог.  

🔘Архитектур нь хүн ба байгалийн ярилцах орон газар(place) 

-Бүтээлд тань дандаа гэрэл ба салхи, мод ба ус хамт байх юм. 

Надад байгаль бол агуулга яг тэр хэвээрээ амь бүхний эх үүсвэр. Хүн бол тэрний нэг хэсэг бөгөөд байгалтай хамтран амьдрах амьдрал л хүний амьдрах ёстой жам гэж итгэдэг. Энэ шалтгаанаар архитектур болон ландшафтыг зохиохдоо, (орчны моднууд өсөөд) хэзээ нэг өдөр модны сүүдэрт байрших барилгыг төсөөлөн төлөвлөдөг. Хүн ба байгалийн харилцах орон газрыг бүтээхийг хамгийн түрүүнд боддог. Үүнд гэрэл нь байгалийг хиймлээр үүсгэдэг. Цагийн урсгал дагасан гэрэл ба харанхуйн хөдөлгөөн нь энгийн ханаар хүрээлэгдсэн хоосон агаараас цаашгүй байсан орон зайд амь оруулдаг. Зүгээр л гэрэлд хүч нэмэхэд л архитектурыг бүтээх боломжтой болдог. 

-Бетон материалыг заавал зөрүүдэлдэг шалтгаан?

Анх бетоныг сонгосон шалтгаан нь энгийн, барилгын дотор гадна талыг нэг дор хийх боломжтой эдийн засгийн хэмнэлтэнд татагдсан. Гэвч нэг ашигласаны дараа чөлөөт хэлбэрийг олон төрлийн хэвээр бүтээх боломжтой уян хатан чанарт нь хязгааргүй боломжийг мэдэрсэн. Бетон нь орчин цагт хамгийн нийтлэг архитектурын технологи, би хэн ч хийх боломжгүй зүйлийг бүтээмээр байсан. Эдгээр жижиг зорилт, хүслүүд минь одоо хүртэл бетон гэж зөрүүдэлдэг шалтгаан юм.

 -Андогийн барилгууд хэрэглэгчийг хайхардаггүй гэсэн шүүмжийг талаар?

Надад архитектур бол нийгэмтэй харилцахын төлөөх хэрэгсэл. Заримдаа тэр харилцааны суурь нийгмийн системийн талаарх асуудлыг шүүмжлэх зорилгтой байдаг. Би үргэлж тохиромжтой тав тухыг бүтээх гэдэггүй. Таагүй хүлээж авах ч үе байгаа. Шүүмж нь нухацтай хүлээж аваад дараагийн удаа бүтээлдээ тусгадаг ч, үндсэн бодол болон ажил хийх байдлаа өөрчлөх бодол байхгүй. 

Chichu art museum

Андо нь 1980 оны сүүл Японы хэвлэлийн компани болох Бэнэс Холдингстой хамт үйлдвэрлэлийн хаягдалын цэгийг Наошима арлыг соёл урлагын арал болгосон Наошима төслийг эхлүүлсэн. Андогийн зохиосон дизайн Бэнэс Хаус, Чичү музей зэрэг баригдсанаар арал дээрх хуучирсан амины сууцууд урлаачдаар дамжуулан өөрчлөгдлөө. 

-Наошимагийн өөрчлөлт нь ид шид байсан. 

Эдийн засгийг түрүүнд тавидаг байсан 30 жилийн өмнөх Япон нийгэмд би эх газраас тасарсан Наошима арлын байршилыг хамгийн ихээр амьдруулах уугуул орчин цагийн урлаг гэсэн зорилтыг тавьж одоо хүртэл хайж явсан. Тэр явцдаа хүн амын бууралтаас болоод хэцүү цагийг өнгөрүүлж буй арлын оршин суугчидад маргаашийн итгэл найдвар болж өгсөн. Наошимагийн одоогийн дүр төрх бол соёл 'хүч'-тэй гэдгийг батлан харуулсан. 

-Архитектурын эцсийн зорилго нь юу вэ.

Архитектур нийгмийн асуудлыг шийдвэрлэх ч юмуу, хүний сүнсийг аврах чадамжгүй. Архитектур хүчгүй ч соёл дээр суурилан маргаашийг бүтээх хүүхдийдийг тус тусийн мөрөөдлөө олох боломжоор хангадаг үүрэгтэй байж чадна.

  

Rokko multifamily house I, II, III (1978-1999)

-Азийг төлөөлдөг архитекторын хувьд Азийн архитектурын ирээдүйг яаж харж байна. 

Одоо Азийн эрин үе гэж болно. Гэвч (Азийн зорилго) зүгээр урдны хөгжилтэй орнуудыг гүйцэх бол Азийн хөгжил нь дэлхийн байгал орчины асуудалтай тулснаар цөхрөх болно. Гэхдээ Ази шиг, хамтдаа нийгмээ бүтээе гэвэл, ирээдүйн талаар итгэлийг төрүүлэх оршихуй болж чадах болно. 

Эх бичвэр: https://www.chosun.com/H6LS2AW4F5AFDDCTBFZ4UPI7YI/

Туул голд усан тээвэр хийхээс өмнө судлах хэрэгтэй зүйлс

86 оны Азийн их наадам болохтой холбогдуулан Ханган нэгдсэн төлөвлөгөөг төлөвлөж бүтээн байгуулалт эхлүүлсэн...

Бетоноор хучигдсан хамгаалалтын далан ба ус, бохирдол ба орон сууцан хана зэрэг олон асуудал...

2016.04.17

 Сөүлийг хөндлөн огтолдог Хан мөрөнд хиймэл орчин байгуулж эхлээд 30 дах жилдээ орж байна. Иргэдийн хувцсаа угааж, загасчилдаг байсан эргүүд 1986 оны Азийн их наадам, 1988 оны Олимпийн наадмыг зохион байгуулахтай холбогдуулан Сөүлийг засварлах орчин үеийн цэгцтэй хот болгох шаардлага гарсан байдаг. 

...инженерийн бүтээн байгуулалтын дүнд олон жилийн турш Хан мөрөнөөс ундаалж ирсэн олон арван амьтад очих газаргүй болж, устаж үгүй болж эхэлсэн ба усны чанар муудаж байгалаас заяасан гоо зүйгээ алдсан байна. 

...Хан мөрний нэгдсэн төлөвлөлтийн бүтээн байгуулалтанд засгийн газраас 956 тэрбум вон хөрөнгө оруулсан байна. 

Сөүл хотын эх сурвалжаас харвал энэ бүтээн байгуулалтын өмнө Хан мөрөн усны урсац тогтвортой биш усан эрэг бүтээн байгуулалтгүй байгалаараа шахуу байсан ба их устай борооны дараа ойролцоох нам дор газрууд бүгд усанд авдтаг, гантай жил усгүйдэж нарийн горхи болж ширгэдэг байсан гэжээ. Засгийн газраас Жамшил болон Шингуг гэсэн 2 байршилд усан доорх дам нуруу байршуулж гүнийг нь дор хаяж 2.5м байхаар тохируулан хиймэл усан зам үүсгэх аргаар усны урсацыг жигдрүүлсэн байдаг. Тэр дүнд Хан мөрөн нь байгалаараа урсаж байгаа гол биш 2 талдаа хиймэл далд дам нуруугаар хязгаарлагдсан орон зай болж хувирсан байна. Харин өнөө цагт Хан мөрний өргөн нэгэн жигд хэмжээнд тогтвортой урсдаг болсон. 

Дээрхийн давуу тал нь том хэмжээний завь зорчих боломжтой болсон байна. Хайрган эрэг нь усны савыг хамгаалах бетон ханаар солигдсоноос гадна Хан мөрний эрэг дагасан 694м2 хэмжээтэй газарт олон нийтийн цэцэрлэгт хүрээлэнг байгуулсан бөгөөд зүлэгт болон олон ашиглалтын спорт талбай зэрэг иргэдэд зориулсан нийгмийн дэд бүтцийг байгуулсан байдаг. Түүнчлэн эрэг дагасан 8 эгнээ хурдны замаас гадна 36км урт Олипмийн гүүр, гол дагасан хурдны зам барих боломж бүрдсэн байна. 

Экологийн тэнцвэр алдагдсан, усны бохирдол зэрэг сөрөг нөлөө 

Олон улсын арга хэмжээний улмаас хурдтай бариж дуусгасан Хан мөрөний нэгдсэн бүтээн байгуулалт нь цэвэр цэмцгэр байдлаараа дэлхийд тэнцсэн боловч нарийн судалгаа дутагдалтай байсан учраас нээх удалгүй сөрөг нөлөөлүүд үүсч эхэлсэн байдаг. Голын урсгалыг хиймлээр тохируулан, гүн нэгэн жигд болсноос загасны төрөл зүйлс эрс устан цөөрч, эрэг алга болсноор шувууд хүртэл очих газаргүй болсон байдаг. Гол дагаж барисан хурдны замын автомашины ачаалал, дуу утаанаас болж орон нутгийн зам дауулсан хуваагдал үүссэн, зэрлэг амьтдын амьдрах орчин алга болсон байна.

Дээрхээс гадна эрэг дагасан байгалийн төрх алдагдаж өндөр орон сууцаар хүрээлэгдсэн бетон ханатай болсон байдаг ба завиар зугаалангаа харах үзэх зүйлсгүй, хиймэл орчин болон хувирсан байна. Урд хэн дуртай нь ирж болдог байсан Хан мөрөн алга болж бетон хучлагтай хиймэл орчин үүссэн нь усны бохирдолд ч нөлөө үзүүлж байна гэж Сөүл хотын их сургуулийн проф.Хан ярилцлагтаа дурджээ. 

Эх сурвалж: https://www.yna.co.kr/view/AKR20160412117200004

Магүг~ Дунжаг, метрогоор 51 мин, усан автобус 62мин... зардал илүү үнэтэйгээс гадна хүртээмж муу учраас мерто автобусыг сонгож үйлчлүүлж байна.

2018.03.30

 Сөүл хотоос усан автобус үйлчилгээний талаар ТЭЗҮ хийсэн алдагдлын хэмжээ ихээс уг үйлчилгээг нэвтрүүлхээ зогсоохоор шийдлээ. 

200 хүний суудалтай энэ автобус нь Сөүл хотын 2015 онд гаргасан Ёыду нэгдсэн боомтын байгуулалттай уялдуулаж төлөвлөсөн төсөл байсан юм. 

  Уг автобус нь 2 үндсэн чиглэлтэй байхаар төлөвлөгдсөн ба үүнд аялал жуучлалын зориулалтаар 16км(34мин), өглөө орой ажилдаа ирж очих зориулалтаар 34км(60мин) байхаар тус тус чиглэл гаргасан байсан боловч эхнээсээ аваад ТЭЗҮ дээр бүдэрлээ. Сөүл хотын судалгааны  нэгдсэн институц 8 сарын турш хийсэн судалгааны дүнд ашиг орлогын харьцаа 0.42(В/С<1 ээс дээш байвал ашигтай гэж тооцно) буюу ашиггүй гэж гарсан. 

  Судалгаагаар усан автобус нь иргэдийн өдөр тутмын хэрэглээ гэхээсээ аялал жуучлалын хэрэглээ өндөр байна. Энгийн хэрэглээнд оруулах тал дээр хэд хэдэн бодит асуудлууд байгаагаас боомтуудын байршил хүртээмжгүйгээс гадна ашиглалтын үнэ болон хүлээлт удаан зэргийг тооцвол бусад нийтийн тээвэр илүүд тавигдаж байна гэжээ. Жишээлбэл Магугаас Дунжаг хүртэл автомашинаар 31мин, метро 51мин зарцуулдаг бол усан автобус нь 62мин зарцуулагддаг. Энэ нь энгийн автобусаар явсанаас(автобус 69мин) 7мин бага зарцуулж байгаа гэсэн үг юм. Гэсэн хэдий ч ашиглалтын төлбөр автобус, метроноос 1500~3000воноор илүү үнэтэй байдаг. 

  Түрүү жил туршилтын байдлаар усан автобус үйлчилгээг нэвтрүүлэхэд жилд нийт 11,678 хүн суусан ба энэ нь өдөрт дунжаар 32 хүн ашигласан гэсэн үг юм. Ашиглалтын алдагдал нийт 700сая вон болсон байна.

Эх сурвалж: https://www.hankyung.com/politics/article/201803305368Y